کاربرد تصاویر ماهوارهای و تکنیکهای پردازش تصاویر در استخراج و پایش کاربریهای اراضی جنگلهای ایلام
:
دادههای ماهوارهای به دلیل داشتن ویژگیهایی مانند سطح پوشش وسیع، قابلیت تکرار، به هنگام شدن مداوم، هزینه کمتر و امکان دسترسی به مناطق صعبالعبور نقش مؤثری را در مطالعات مربوط به مناطق جنگلی کشورهای پیشرفته و درحالتوسعه جهان بازی میکند (درویشصفت و زارع،1988؛ تیریل[1]، 1994؛ بونان[2]، 1997). پوشش جنگلی نقش مهمی در چرخههای هیدرولوژیکی، سیستمهای دمایی و همچنین چرخههای بیوشیمیایی موجود در جهان بازی میکند (ناصری و همکاران،1988؛ دفریش و تاوشند[3]1999؛ فرانکلین[4]،2001). در چهار دهه گذشته تغییرات کاربری اراضی در ایران با سرعت فزاینده در بعضی جهات نامطلوب به وقوع پیوسته است و این باعث تشدید روند تخریب اراضی شده است.. در چند سال اخیر و در سالهای جاری جنگلهای ایلام براثر مشکلات مختلف دارای خشکیدگی شده است. تحقیق حاضر نیز در تلاش است تا با بهره گرفتن از تکنیکهای سنجشازدور و تصاویر ماهوارهای و همچنین با بهره گرفتن از تصاویر ماهوارهای لندست به بررسی وضعیت کاربری اراضی این جنگلها بپردازد و عوامل مؤثر بر این جنگلها را بررسی کند.
1-2 –بیان مسئله:
استفاده از اطلاعات ماهوارهای شیوه مناسبی برای ارزیابی پوشش گیاهی و تغییرات کاربری اراضی و مقایسه آن در زمانهای مختلف است. با توجه به قابلیت بالای تصاویر ماهوارهای نظیر بهنگام بودن، چند طیفی بودن، تکراری بودن، پوشش وسیع و افزایش روزافزون توان فن طیفی و مکانی میتوان جهت مطالعه و بررسی تخریب زمین (نوع و جهت تغییرات پوشش گیاهی/کاربری اراضی) از آن ها استفاده کرد (وحید چیتساز، 1378).
هدف اصلی از پردازش تصاویر ماهوارهای، تهیه نقشههای موضوعی و کارآمد میباشد، انتخاب روش مناسب طبقه بندی نقش مهمی در این امر ایفاء می کند. محققان در راستای توسعه روشها و تکنیکهای پیشرفته طبقه بندی، جهت بهبود دقت طبقه بندی، تلاش های وسیع و گستردهای را انجام دادهاند که از آن جمله فیضی زاده و همکاران (1386)، با بهره گرفتن از تصاویر ماهوارهای ETM+ لند ست 7 نقشههای کاربری اراضی شهرستان ملکان را استخراج نمودند آن ها برای طبقهبندی تصاویر ماهوارهای از الگوریتم طبقهبندی حداکثر احتمال استفاده نمودند.
در ایران نیز به علت تعامل و تقابل نیازهای همیشگی جوامع انسانی و محیطی با زمین به همراه برنامه ریزی های ناکارآمد شاهد تغییر ات وسیعی در پوشش زمین به ویژه از بین رفتن پوشش گیاهی بوده ایم. این تغییرات پوشش های زمین به ویژه در محیط های شکننده از نظر زیست محیطی و کانون های جمعی شدت دو چندانی دارد. مشکلات موجود در این زمینه ، نیاز به انجام مطالعات و برنامه ریزی های خردمندانه و هماهنگ با حفظ تعامل محیطی و توسعه پایدار را در هر روز نسبت به روز قبل بیشتر می کند.
جنگلهای زاگرس در غرب کشور ، اکوسیستم های طبیعی با ارزشی هستند که در آنها تنوع بالایی از گونه های گیاهی و جانوری وجود دارد. متاسفانه این اکوسیستم ها به دلایل مختلفی از جمله تبدیل اراضی ، بهره برداری بی رویه ،چرای دام ،آتش سوزی ،برداشت چوب و غیره در معرض خطر تخریب قرار گرفته و روز به روز از تعداد و کیفیت گونه های گیاهی و جانوری آن کاسته می شود . به طوریکه بر اساس منابع موجود امروزه جنگلهای زاگرس و پوشش گیاهی آنها که بسیاری از گونه های آن نایاب هستند در معرض خطر نابودی قرار گرفته است.
خرید اینترنتی فایل کامل :
اگر روند تغییرات پوشش زمین سریع و بی برنامه باشد باعث به هم خوردن تعادل زیست محیطی و تبعات جبران ناپذیری بر منابع طبیعی به بار می آورد. در نتیجه اکوسیستم های محیطی با مشکلات عدیده ای مواجه خواهد شد و منابع طبیعی با خطر جدی روبرو می شوند. برای حل این مشکلات برنامه ریزی آگاهانه ضرورت می یابد.
به طور کلی مطالعه حاضر برای نیل به اهداف زیر می باشد:
1- بررسی روند تغییرات پوشش کاربری اراضی در جنگلهای ایلام.
2- استخراج شاخص های گیاهی برای دوره های مختلف و مقایسه آنها و همچنین مقایسه تغییرات سطح انها.
3- استخراج کاربری اراضی با بهره گرفتن از روش های طبقه بندی پیکسل پایه.
1-3 -سؤالات تحقیق
گام اول در پژوهش علمی، پرسش یا پرسشهای اولیه است که فرضیهسازی، روششناسی و چارچوب اصلی پژوهش بر مبنای آن استوار است و با توجه به موضوع پژوهش، پرسشهای مطالعه حاضر به شرح زیر هست:
1- روند تغییرات کاربری اراضی در جنگلهای ایلام به چه صورت بوده است و بیشترین تغییرات در کدامیک از کاربریها رخداده است؟
2- آیا استفاده از اطلاعات مربوط به روشهای طبقهبندی امکان دستیابی بهدقت بالاتر را در ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی فراهم میآورد؟
1-4- فرضیات تحقیق
فرضیه عبارت است از حدس یا گمان اندیشمندانه درباره ماهیت، چگونگی و روابط بین پدیدهها، اشیاء و متغیرها که محقق را در تشخیص نزدیکترین و محتملترین راه برای کشف مجهول کمک میکند (حافظ نیا 1389). فرضیهسازی برای پژوهش حاضر با توجه به پرسشهای آغازین و بررسیهای اولیه و مرور بر ادبیات موضوع صورت گرفته است. این فرضیهها عبارتاند از:
1- روند تغییرات کاربری اراضی در جنگلهای ایلام محسوس بوده و بیشترین تغییرات در کاربری اراضی جنگل می باشد.
2- طبقهبندی حداکثر احتمال با بهره گرفتن از تصاویر ماهوارهای لندست، برای بررسی روند تغییرات کاربری ارضی مناسب است.
[1] Terrill
[2] Bonan
[3] Defries and Townshend
[4] Franklin
[5] Yang
[6] Chen & Lo
[7] Lu
[8] Yilmaz
[9] Laush & Herzog
[10] Remote Sensing
[11] Artificial Neural Network
[12] Irmak
[13] Subramaiana
14Maximum Likelihood
15Minimum Distance
16 Spectral Angle Mapper