کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

• این مهارت ­ها از طریق یادگیری رشد یافته­اند؛ و اینکه پیامهایی که یک فرد قصد دارد در تعاملات روزمره به افراد دیگر منتقل نماید، به شرایط خاص آن موقعیت، خصوصیات شخصیتی، تجارب قبلی، دیدی که افراد نسبت به وی دارند و نتیجه ای که عاید وی خواهد شد بستگی دارد.

• شامل جزئیات کلامی (محتوا و معنی پیام، کلمات و جملات) و غیر کلامی یا رفتارهای غیر کلامی ( نحوه ایستادن^[۶۸]، استفاده از چشمان، تن صدا و بیان چهره­ای^[۶۹]) می‌باشند.

• تحت تأثیر فرهنگ افراد به ویژه گروه اجتماعی خاصی که فرد به آن وابسته است، قرار می­ گیرند.

• با تقویت اجتماعی که از دیگران دریافت می­ شود، افزایش می­یابند.

• از نظر ماهیت و فعل و انفعال دو جانبه می­باشند و نیاز به زمان مناسب و رفتارهای خاص دارند.

• بازتابی از عوامل محیطی، مثل سن، جنس و حالت افراد دیگر، می­باشند.

۲-۲۰- مهارت­ های اجتماعی در محیط­های آموزشی

مدرسه محیط پیچیده­ای است که از جمعیت­ها و فعالیت­های ناهمگن تشکیل شده است. دانش ­آموزان، معلمان، کارکنان و والدین اغلب از چگونگی عملکرد مدارس انتظارات متفاوتی دارند. و برای جوابگویی به انتظارات تمام گروه­ ها، نیاز به تیمی از افراد ‌می‌باشد تا بتوانند تعریفی از انتظارات رفتاری محیط گسترده مدرسه ارائه دهند (براتن^[۷۰]، ۲۰۰۲). در دهه ۸۰، تعدادی از روان­شناسان تربیتی به مدارس فرا خوانده شدند، تا رویکردهای رسمی و سیستماتیکی برای تدریس مهارت­ های اجتماعی به دانش­آموزانی که مهارت ­ها و عملکرد ضعیفی داشتند، طراحی نمایند. ماسکوت^[۷۱] (۱۹۹۸، به نقل از چن، ۲۰۰۶) مهارت­ های اجتماعی را به عنوان جزء لازم و ضروری برنامه ­های در نظر گرفته شده برای دانش ­آموزان با رفتارهای خاص در محیط های آموزشی پیشنهاد نمود. متأسفانه، برنامه­ مهارت­ های اجتماعی از دوره آغازین خود تغییرات زیادی نموده است. یکی از انتقادات وارد برآن این است که مهارت­ هایی که به دانش ­آموزان در طول دوره آموزشی تدریس می­ شود، به خوبی یاد گرفته نمی شوند، زیرا دانش ­آموزان این مهارت ­ها را در موقعیت­های مختلف و با افراد متفاوت در طی زمان مورد استفاده قرار نمی­دهند؛ و در مدارس به دانش ­آموزان این فرصت داده نمی­ شود تا که به طور عملی این مهارت ­ها را در موقعیت­های مختلف، به خصوص در محیط­های بیرون از کلاس و در محیط­های طبیعی مورد استفاده قرار دهند.

یکی دیگر از موارد قابل توجه این است که اغلب برنامه ­های مهارت­ های اجتماعی، نمی توانند دانش آموزان را برای تعاملات اجتماعی پیچیده آماده نمایند. دانش آموزان ممکن است با نوع مهارت­ های اجتماعی که معلم برای آن ها انتخاب می­ نماید، لزوماًً موافق نباشند؛ به ویژه اگر رفتارهای ضد اجتماعی^[۷۲] آن ها به طور مثبت در گروه ­های همسال یا خانواده مورد تقویت قرار گرفته باشد. مهم است که هم معلمان و هم روان­شناسان تربیتی پیچیده ­بودن یادگیری شایستگی اجتماعی و سختی تسلط بر آن ها را مورد توجه قرار دهند.

محققان معتقدند که به طور کلی، آن دسته از مهارت­ های اجتماعی که نتایج مثبتی برای دانش ­آموزان به دنبال دارند، به احتمال بیشتری دارد که دوباره تکرار شود. تحقیقات، نشان داده ­اند که به طور طبیعی انجام تقویت، مثل تمجید، توجه و بازخورد مثبت، روش مؤثری برای تشویق رفتار­های جدید در موقعیت­های مختلف ‌می‌باشد. احتمال بیشتری وجود دارد که این مهارت ­ها قسمتی از خزانه رفتاری دانش آموز شوند. نتایج تحقیقات نشان می­ دهند که با وجود گذشت چندین دهه از به وجود آمدن نظریه ­ها، بحث­ها و تحقیقات، جامعه آموزشی قادر نیست یک مدل عملی خوب جهت تعریف، اندازه ­گیری، آموزش، تعمیم و ابقای مهارت­ های اجتماعی برای دانش آموزان دارای اختلال هیجانی-رفتاری ارائه نماید (چن، ۲۰۰۶).

۲-۲۱- نقص در مهارت­ های اجتماعی و ارتباط آن با مشکلات روان­شناختی

فردی که مهارت­ های اجتماعی لازم را نداشته باشد، در پیوستن به گروه ­های اجتماعی، دوستان و آشنایان حمایت کننده با مشکلات زیادی روبه­رو می­ شود و در طی زمان از لحاظ اجتماعی منزوی می­گردد. به علاوه، یکی از نتایج احساس تنهایی، خطر رشد مشکلات هیجانی یا رفتاری می‌باشد (کوینزبرگ^[۷۳]، ۲۰۰۷). ناتوانی در یادگرفتن مهارت‌های اجتماعی لازم می ­تواند منجر به منزوی شدن، احساس تنهایی، عدم پذیرش و عزت نفس پایین گردد. مشکلات روان­شناختی که هم می ­توانند علت باشند هم معلول، مثل افسردگی، اضطراب، پرخاشگری و تمایل به خودکشی، نیز رایج است (وارن، ۲۰۰۴). افسردگی، یکی ‌از مشکلات بزرگ سلامت روانی ‌می‌باشد، ۱۷ درصد از کل جمعیت دچار این اختلال می‌باشند؛ یعنی ۱۷ درصد از جمعیت، زمانی از زندگی خود دچار این اختلال خواهند شد. اگر چه در بروز این اختلال علت­های زیادی ممکن است وجود داشته باشد، اما یکی از نظریات راجع به افسردگی، آن را با کمبود مهارت­ های اجتماعی مرتبط می­داند. نظریه رفتاری لوینسون (به نقل از سیگرین و فلورا، ۲۰۰۰) ‌در مورد افسردگی تصریح نموده که افراد با مهارت­ های اجتماعی ضعیف، قادر به کسب تقویت مثبت و اجتناب از نتایج منفی در زندگی اجتماعی خود نمی­باشند و نتیجه آن افسرده شدن آن ها می‌باشد. تحقیقات انجام شده برای اثبات این ادعا نتایج متفاوتی داشته اند؛ بعضی از این تحقیقات نشان داده ­اند که مهارت­ های اجتماعی ضعیف، پیش‌بینی کننده افسردگی می­باشند و بعضی از آن ها ارتباط کمتری را نشان داده ­اند.

اضطراب اجتماعی، مشکل روان­شناختی دیگری است که به نظر می­رسد با نقص در مهارت­ های اجتماعی مرتبط می‌باشد. نزدیک به ۲۰ درصد از دانشجویان دانشگاه از اضطراب تعامل با دیگر افراد رنج می­برند. کووالسکی^[۷۴](۱۹۹۵، به نقل از سیگرین و فلورا، ۲۰۰۰) عنوان نمود، کمبود مهارت­ های اجتماعی، پیش‌بینی کننده اضطراب اجتماعی ‌می‌باشد و مهارت­ های اجتماعی ضعیف باعث می­شوند، که افراد راجع به اثربخشی خود بیانگری­شان^[۷۵] شک داشته باشند؛ و این خود باعث اضطراب در موقعیت­های اجتماعی می­ شود. تحقیقات طولی انجام شده نیز صحت این ارتباط را تأیید نموده ­اند (سیگرین و فلورا، ۲۰۰۰).

۲-۲۲- مهارت­ های اجتماعی و بهزیستی روان­شناختی