اثر اعتیاد به اینترنت بر افسردگی و اعتماد به نفس و سلامت روان دانش آموزان
اعتیاد اینترنتی رفتاری وسواسی یا آرزوی برقراری پیوند یا حتی نمودی از انتقال یا بازتاب روابط و یا رفع نیاز قلمداد می شود. لفظ اعتیاد، بیشتر تداعی كننده اعتیادهای سنتی همچون اعتیاد به الكل، نیكو تین، مواد مخدر و قمار است، اما اعتیاد از طریق اینترنت با وجه جدیدی روبه رو شده است. گسترش رایانه های شخصی و افزایش اتصال به اینترنت در خانه و محل كار، منجر به ظهور اعتیاد آنلاین شده است. اعتیاد به اینترنت شامل اعتیاد به اتاق های گپ، آنلاین و خریدهای اینترنتی می شود. همچون دیگر اعتیادها، اعتیاد به اینترنت، فرد معتاد را از خانواده و اطرافیانش منزوی می سازد. اعتیادهای رفتاری، همچون اعتیاد به شبكه های اینترنت می تواند موجب تخریب سلامت، روابط، احساسات و نهایتا روح و روان فرد گردند. به نظر می رسد كه استفاده اعتیادی از اینترنت، همانند دیگر انواع اعتیاد، دارای دوره تحمل و ترك مشابهی است(ین[2] و همکاران، 2007).
كامپیوتر و نفوذ گسترده تكنولوژی اینترنت در دنیای امروز باعث شده كه هر كسی به نحوی با این تكنولوژی درگیر شده و با آن سروكار داشته باشد. این تقاضای فزاینده به تكنولوژی اینترنت برای بسیاری از افراد با مشكلات عمده بهداشت روانی و ارتباطات اجتماعی ناسالم، همراه بوده است(حسن زاده، 1388).
استفاده بیش از حد از اینترنت، انسان ها را از جامعه و ارتباطات اجتماعی واقعی دور ساخته و با حذف تعاملات واقعی اجتماعی و تسلط بر زندگی افراد می تواند با احساس تنهایی و در نهایت افسردگی در ارتباط باشد. زیرا كاربران اغلب با انتصاب روابط برخطی كه ساختگی و ضعیف است و جایگزینی و ترجیح آن بر تعاملات عینی زندگی، به روابط واقعی زندگی كمتر بها می دهند و همین موضوع، می تواند با بروز افسردگی در ارتباط باشد. با افزایش افسردگی و تنهایی، معتادان اینترنتی باز هم بیشتر و هربار برای مدت طولانی تری به اینترنت وصل می شوند. این همان چرخهای است كه در الكلی ها هم دیده می شود؛ یعنی نوشیدن برای فرار از مشكلات، سپس احساس بدتر شدن و سرانجام بیشتر نوشیدن برای رهایی از احساسات ناخوشایند. نتیجه ای كه در این بحث بدست می آید، اثبات اصل همایندی اعتیاد به اینترنت با اختلالات دیگر است. یعنی اعتیاد به اینترنت غالباً با یكی دیگر از اختلالات روحی و روانی در افراد همراه است(یانگ، 1998، به نقل از بیدی و همکاران، 1391).
با توجه به عواقب اعتیاد به اینترنت، مثل تغییر دادن سبک زندگی به منظور صرف زمان بیشتر در اینترنت، کاهش عمومی فعالیت بدنی، بی توجهی به سلامت خود در نتیجه کار با اینترنت، اجتناب از فعالیت های مهم زندگی به منظور صرف وقت بیشتر در اینترنت، کاهش روابط اجتماعی، نادیده گرفتن خانواده و دوستان، مشکلات مالی و مشکلات تحصیلی، لازم است پدیده اعتیاد به اینترنت از زوایای گوناگون به طور دقیق بررسی شود و عوامل و زمینه های شکل گیری و پیامدهای آن شناسایی شود(بیدی
خرید اینترنتی فایل کامل :
و همکاران، 1391).
این پژوهش درصدد بررسی تاثیر اعتیاد به اینترنت بر افسردگی و اعتماد به نفس و سلامت روان دانش آموزان شهرستان صحنه می باشد.
بیان مساله
اینترنت به خودی خود ابزار بی ضرری است، اما استفاده بیش از حد و نادرست از آن، خطر اعتیاد به آن را به دنبال دارد که این پدیده مشکل عمده ای را برای بهداشت روانی جامعه ایجاد کرده است(میرزائیان و همکاران، 1390). همانند تمام انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همچون اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بی قراری و افکار وسواسی یا خیالبافی راجع به اینترنت همراه است. از طرفی، در عین حال که روابط این افراد در جهان مجازی افزایش می یابد، در مقابل از دامنه ی روابط آنان در جهان واقعی کاسته می شود. اختلال اعتیاد اینترنتی نوعی اختلال روان شناختی – اجتماعی است که از مشخصه های آن، علایم کناره گیری، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی است. اعتیاد اینترنتی، انسان ها را به افرادی رها شده تبدیل می کند و بر روابط اجتماعی آنان تأثیر می گذارد. در نتیجه استفاده بیش ازحد از اینترنت، بهره وری و بازده کاری کاربران اینترنت، پایین می آید. آنان با تأخیر به محل کار می روند و دچار کم کاری می شوند. عدم تحرك جسمی و چاقی به همراه علایمی چون درد کمر، پشت و ماهیچه، از دیگر تبعات این مسأله اند. این کاربران به هرحال، حتی در صورت کناره گیری از اینترنت، دچار علایم اختلال می شوند(میرزائیان و همکاران، 1390).
اعتیاد به اینترنت می تواند منجر به افسردگی افراد شود. افسردگی اختلالی روانشناختی است كه باعث ایجاد تغییرات زیادی در خلق و خو، دیدگاه، كمال طلبی، توانایی تفكر ، میزان فعالیت و فرایندهای بدنی نظیر خواب، انرژی و اشتهای افراد می شود(همان). آمار سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد كه نزدیک به 41 میلیون نفر از كل جمعیت جهان مبتلا به افسردگی هستند كه علل آن بیش از 50 مورد ذكر شده است. در حالی كه نمازی[4] و همكاران (2005)، دریافتند بین میزان استفاده از اینترنت و افسردگی كاربران رابطه معنادار وجود ندارد اما كاربرانی كه بیشتر از اتاق های گفتگو(چت) استفاده می كنند افسرده تر هستند(به نقل از میرزائیان و همکاران، 1390). كینگ استورم[5](2003)، افراد معتاد به اینترنت را كمرو، خجالتی و افسرده دانسته. كوبی، لاوین و باروز[6](2001)، افراد معتاد به اینترنت را دارای مشكلات خواب، تحصیلی، تنهایی، جسمی، اضطراب و افسردگی دانسته است.
اعتیاد به اینترنت، با عزت نفس نیز در ارتباط است .به نظر برخی پژوهشگران ، افرادی كه عزت نفس پایین و مهارتهای اجتماعی كمی دارند، بیشتر از همه احتمال دارد كه وسوسه شوند تا در فضای مجازی، كنترل را به دست بگیرند و احساس هویت و جایگاهی را كه در زندگی واقعی ندارند به دست آورند. با این همه نوع رابطه بین عزت نفس و اعتیاد به اینترنت معلوم نیست و نمی توان گفت كه عزت نفس پایین از اعتیاد به اینترنت حاصل می شود یا این كه كسانی كه عزت نفس پایین دارند به سراغ اینترنت رفته و به آن معتاد می شوند. رابطه عزت نفس پایین با اعتیاد به اینترنت در تحقیقات متعددی، تأیید شده است. (جانسون، 2011).
با توجه به اهمیت شناخت اعتیاد به اینترنت و اشاعه این نوع اعتیاد به ویژه در بین کودکان و نوجوانان، این پژوهش درصدد بررسی تاثیر اعتیاد به اینترنت بر افسردگی و اعتماد به نفس و سلامت روان دانش آموزان شهرستان صحنه می باشد.
اهمیت و ضرورت مساله
با توجه به شیوع استفاده از اینترنت و وابستگی جمع کثیری از کودکان، نوجوانان و جوانان بررسی تاثیرات وابستگی و اعتیاد به اینترنت ضرورت دارد. از آنجایی که کودکان و نوجوانان به مرحله بلوغ عقلی کامل نرسیده اند امکان دارد با بهره گرفتن از اینترنت جنبه های دیگر زندگیشان را فراموش کنند و نیز از اینترنت استفاده نابجا کنند، لذا در این پژوهش دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفته اند. با انجام این پژوهش دانش آموزان از مضرات اعتیاد به اینترنت و تاثیرات آن بر افسردگی و اعتماد به نفس و سلامت روان آگاه می شوند. مدیران و مسئولین مدارس می توانند طبق نتایج این پژوهش آموزش های لازم برای آگاهی از تاثیرات اعتیاد به اینترنت به دانش آموزان داده می شود. پژوهشگران آینده نیز طبق نتایج این پژوهش می توانند به بررسی بیشتر اعتیاد به اینترنت و آثار آن بپردازند. بنابر توضیحات فوق و گسترش روزافزون پدیده اجتماعی- روانشناختی اعتیاد به اینترنت، بسیار حائز اهمیت است كه تحقیقات علمی و روشمندانه مبتنی بر داده های برگرفته از واقعیت های موجود جامعه، صورت بگیرد و منجر به ارائه راهكارهای عملی و كاربردی درین خصوص گردند. لذا این تحقیق در صدد بررسی تاثیر اعتیاد به اینترنت بر افسردگی و اعتماد به نفس و سلامت روان دانش آموزان شهرستان صحنه می باشد.