کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

احادیثی که در باب تفصیل ایات قران در رابطه با امر به معروف و نهی از منکر امده اند، این ایات را به چند دسته تقسیم کرده‌اند: بخشی از ایات امت را به ترک نکردن از این فریضه هشدار می‌دهند و بقا و دوام جامعه و امت اسلامی را بر پایه ی این فرضیه می‌داند. بخشی دیگر مثالهایی است از گذشتگان و تمدنهای ما قبل که بر اثر رعایت نکردن این فریضه به خشم الهی گرفتار و نابود ‌شده‌اند. بخشی دیگر امتها را با ترک این فریضه به انحطاط و عقب ماندگی ‌جامعه خود هشدار می‌دهند که بدین وسیله امت اسلامی از خواب غفلت بیدار شود و دوباره امر به معروف نمایند و نهی از منکر کنند. و دستهء دیگر از احادیث مسلمانان را ‌به این فریضه فرمان می‌دهد و جز واجبات دینی آن ها قلمداد می‌کند.

در این باره ‌در مورد هر یک از بخش‌های چهارگانه برخی از احادیث شریفه را مرور خواهیم کرد.

نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت. شرایط و حدود و کیفیت ان را قانون معین می‌کند« وَ المُومِنُونَ وَ المُومِنَاتُ بَعضُهُم اَولِیَاءُ بَعضٍ یَامُرُنَ بِالمَعرُفِ وَ یَنهَونَ عَنِ المُنکَرِ »^[۱۳]“(قانون اساسی، اصل هشتم).

احادیثی که در باب تفصیل ایات قران در رابطه با امر به معروف و نهی از منکر امده اند، این ایات را به چند دسته تقسیم کرده‌اند: بخشی از ایات امت را به ترک نکردن از این فریضه هشدار می‌دهند و بقا و دوام جامعه و امت اسلامی را بر پایه ی این فرضیه می‌داند. بخشی دیگر مثالهایی است از گذشتگان و تمدنهای ما قبل که بر اثر رعایت نکردن این فریضه به خشم الهی گرفتار و نابود ‌شده‌اند. بخشی دیگر امتها را با ترک این فریضه به انحطاط و عقب ماندگی ‌جامعه خود هشدار می‌دهند که بدین وسیله امت اسلامی از خواب غفلت بیدار شود و دوباره امر به معروف نمایند و نهی از منکر کنند. و دستهء دیگر از احادیث مسلمانان را ‌به این فریضه فرمان می‌دهد و جز واجبات دینی آن ها قلمداد می‌کند.

در این باره ‌در مورد هر یک از بخش‌های چهارگانه برخی از احادیث شریفه را مرور خواهیم کرد.

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

« تا هنگامی که افراد امت من، امر به معروف و نهی از منکر کنند و ‌در مورد کارهای نیک با هم همکاری داشته باشند، در خیر خوبی خواهند بود. اگر چنین نکنند، برکتهایشان می رود و برخی بر عده ی دیگرشان مسلط می‌شوند. و هیچ کس در زمین و اسمان آن ها را یاری نخواهد کرد »

امیرالمومنین می فرمایند: « باری، پیشینیان شما وقتی گناهان را مرتکب شدند و علمای ربانی و روحانیون، آن ها را نهی نکردند، به هلاکت رسیدند. انان هنگامی که در گناهان خود غرق شده و آن ها را ادامه دادند و علمای ربانی و کاهنان نیز انان را نهی نکردند، کیفرها به انان نازل شد ».

در بعضی از روایات که اهل تشیع و تسنن ان را نقل می‌کنند امده است که پیامبر اکرم (ص) فرمودند: « به خدا سوگند که قوم عجم حتما به شما ‌در مورد این دین نبرد و مبارزه خواهند کرد تا ان را بازگردانند، همان گونه که شما در ابتدا با انان نبرد کردید. جنگجویان شما را می گیرند و غنایم را نمی برند ».

از پیامبر اکرم (ص):

« خدای عزوجل از ان مومن ضعیف که دین ندارد، نفرت دارد. سوال شد: مومن ضعیف بی دین کیست؟ فرمودند: ان کس که نهی از منکر نمی کند»(کورانی، ۱۳۷۰، صفحات ۲۰،۲۱،۲۵،۲۶).

۳-۳-۳ معنای لغوی و اصطلاحی امر به معروف و نهی از منکر:

امر در کتب عربی دو معنی دارد یکی کار و دیگری دستور و فرمان است و نهی به معنای ترک، منع نمودن، جلوگیری کردن از کاری است.

معروف از نظر لغوی به معنای «شناخته شده» است و از حیث اصطلاحی به افعال و صفاتی گفته می شود که عقل و شرع آن ها را شناخته و مورد تأیید قرار داده باشند پس، امر به معروف عبارت است از تشویق و واداشتن دیگران به انجام افعال و داشتن صفاتی است که به حکم عقل و از طرف شارع به نیکی توصیف شده اند(قربانی لاهیجی، ۱۳۷۹، ص ۳۴). و منکر از نظر لغوی بر مبنای ناشناخته و پدیده ی زشت،« خدای عزوجل از ان مومن ضعیف که دین ندارد، نفرت دارد. سوال شد: مومن ضعیف بی دین کیست؟ فرمودند: ان کس که نهی از منکر نمی کند»(کورانی، ۱۳۷۰، صفحات ۲۰،۲۱،۲۵،۲۶).

۳-۳-۳ معنای لغوی و اصطلاحی امر به معروف و نهی از منکر:

امر در کتب عربی دو معنی دارد یکی کار و دیگری دستور و فرمان است و نهی به معنای ترک، منع نمودن، جلوگیری کردن از کاری است.

معروف از نظر لغوی به معنای «شناخته شده» است و از حیث اصطلاحی به افعال و صفاتی گفته می شود که عقل و شرع آن ها را شناخته و مورد تأیید قرار داده باشند پس، امر به معروف عبارت است از تشویق و واداشتن دیگران به انجام افعال و داشتن صفاتی است که به حکم عقل و از طرف شارع به نیکی توصیف شده اند(قربانی لاهیجی، ۱۳۷۹، ص ۳۴). و منکر از نظر لغوی بر مبنای ناشناخته و پدیده ی زشت، «قول و فعلی که بر خلاف رضای خدا باشد» و «زشت و باطل» است(صادقی، ۱۳۸۰، ص ۵). و در اصطلاح، به کلیه اعمال و صفات ناپسندی اطلاق می شود که شرع و عقل آن ها را به رسمیت نمی شناسد و قبیح می شمارند(هاشمی، ۱۳۷۴، ج ۱، ص ۲۰۸).

۳-۳-۴ تعریف امر به معروف و نهی از منکر:

عبارت است از کار نیکویی است که کنندهء ان، ان را بشناسد یا به انجام ان راهنمایی شود و منکر نیز هرکار زشتی را گویند که باز هم کنندهء ان، ان را می شناسد، یا این که ان را به وی بشناسانند. معروف، مستحبات را شامل است و منکر اختصاص به افعال حرام دارد(کورانی، ۱۳۷۰، ص ۷).

۳-۳-۵ اهمیت و اثار امر به معروف نهی از منکر در قران و احادیث:

1. اعمال امر به معروف و نهی از منکر مرتبه ایمان به خدا

در آیه ۱۱۲ سوره مبارکه توبه خداوند صفات مؤمنان را برای پیامبر بر می شمرد و به او می‌گوید که به مؤمنان بشارت بهشت و سعادتی بزرگ را نوید دهد. در این سوره صفات و ویژگی های شخص مومن اشاره شده و همچنین وظایف اجتماعی او که همانا امر به معروف و نهی از منکر می‌باشد ذکر گردیده است.« التَّائِبُونَ العَابِدُونَ الحَامِدُونَ السَآئِحُونَ …وَ بَشَرِالمُومنِینَ».«مؤمنان کسانی اند که از غیر خدا روی برتافته و به سوی او بازگشته اند و او را عبادت می‌کنند و زبانشان به ستایش او گویاست و پیوسته برای عبادت از مسجدی به مسجد دیگر در رفت و امدند و رکوع می‌کنند و به درگاه خدا سجده می‌برند؛ علاوه بر این ها به وظایف اجتماعی خود عمل می‌کنند و مردم را به کار پسندیده فرا می خوانند و از کار ناپسند باز می دارند و در هر حال پاسدار مقررات الهی اند. اینان را ای پیامبر به بهشت و سعادتی بزرگ نوید ده».

1. بالاترین امتها در اجرای امر به معروف و نهی از منکر

1. 1. .Market control ↑

1. 1. .Bureaucratic control ↑

1. 1. .Clan control ↑

1. 1. .pre action control ↑

1. 1. .steering control ↑

1. 1. .yes-no control ↑

1. 1. .feed back ↑