رابطه بین ساز و کارهای دفاعی و سبکهای مقابله با رضایتمندی زناشویی
ازدواجیک سنت فطری و الهی است که از دیرباز وجود داشته و تمامیشرایع و قوانین آن را ترغیب کردهاند. ازدواج قراردادی است که به موجب آن، زن و مرد در زندگی بایکدیگر شریک و متحد شده، خانوادهای را تشکیل میدهند. مصلحت فرد و اجتماع دراین است که زنان و مردان پیمان زناشویی ببندند و تشکیل خانواده دهند. اسلام اساس خانواده را بر آرامش، مودت، مهربانی و مساوات استوار ساخته است. آنچه از خود ازدواج مهم تر به شمار میرود موفقیت در ازدواج در بین زوجین است (فتحی آشتیانی و احمدی1383). موفقیت در ازدواج سببایجاد خانوادههای سالم خواهد شد و خانوادههای سالم در سلامت فرزندان و سپس سلامت جامعه، نقش مهمیرا دارند. جو حاکی از عدم تفاهم (عدم درک متقابل زن و شوهر از وضعیت و حالات طرف مقابل) و وجود درگیری و کشمکش بیانگرعدم رضایت رناشویی است. بدیهی است که در صورت وجود جو حاکی از عدم رضایت میان همسران، سلامت و کارکرد خانواده خدشه دار می‌شود و ادامهیاین اوضاع سرانجام ازدواج و خانواده را متلاشی میکند (محمدخانی، 1388). لذا، توجه به سلامت و چگونگی فضای درون خانواده که در عواملی نظیر رضایت زوجین از زندگی تبلور مییابد، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهد بود. بدنبال رضایت از زندگی، اختلافات زناشویی کمتر شده و طلاق نیز در جامعه کمتر رخ میدهد (منانی، 1385).
سازوکار دفاعییک کنش روانشناختی میباشد که میان آرزوها، نیازها، عواطف و تکانههای فرد ازیک سو وبازداریهای درونی شده و واقعیتهای بیرونی از سوی دیگر میانجی می‌شود. دفاع، تقلای ناهشیار انگیخته شدهای تعریف می‌شود که هیجان دردناک را به حداقل و هیجان لذت بخش را به حداکثر میرساند. درحقیقت، از وجود انسان دفاع میکنند و تعادل او را برقرار مینمایند. فروید1 اولین کسی بود که در رابطه با مکانیسمهای دفاعی صحبت نمود او تعدادی مکانیسم دفاعی را فرض نمود و خاطرنشان ساخت ما با بهره گرفتن از چندین مکانیسم به طور همزمان از خود دفاع میکنیم.این مکانیزمهای دفاعی عبارتند از سرکوبی، انکار، واکنش وارونه، فرافکنی، واپس روی، دلیل تراشی، جابجایی و والایش. بیناین مکانیسمها مقداری همپوشی نیز وجود دارد. گرچه مکانیسمها از لحاظ جزئیات تفاوت دارند اما در دو ویژگی مشترک هستند1) آنها انکاریا تحریف واقعیت هستند. 2) آنها به صورت ناهشیار عمل میکنند (سید محمدی، 1387).
1-1 بیان مسأله
ازدواج با بحرانهای دائمیسر و کار دارد. بطوریکه معضل اختلالات زناشویی بیشتر از هر طبقه تشخیص روانپزشکی دیگر دلیل مراجعه مراجعان به مراکز مشاوره است. زن و مرد به دلایل متعدد لاجرم میبایست مسائل و مشکلات بسیاری را درایجاد و حفظ و بقای زندگی زناشویی و روابط نزدیک و صمیمانه بایکدیگر تجربه کنند. آمار بالای طلاق درایران و در جهان نشانه بارز مشکلات زناشویی است. در بررسی مشکلات زناشویی دیدگاه های مختلف و پژوهشهای متعددی ارائه شده است. دراینجایک دسته بندی
خرید اینترنتی فایل کامل :
کلی از آسیبهای ازدواج ارائه میگردد:
- آسیبهای درون فردی 2) آسیبهای بین فردی 3) آسیبهای فرافردی
سازه دیگری که در پژوهش حاضر به آن پرداخته خواهد شد، راهبردهای مقابلهای میباشد. راهبردهای مقابلهای مجموعهای از تلاشهای شناختی و رفتاری فرد است که در جهت تعبیر و تفسیر و اصلاحیک وضعیت تنش زا به کار میرود و منجر به کاهش رنج ناشی از آن می‌شود و دامنه وسیعی از افکار و اعمالی را شامل می‌شود که افراد هنگام مواجهه با شرایط فشارزایی درونییا بیرونی به کار میبرند. لازاروس و فولکمن (1984) دو شکل کلی از مقابله را تعیین کردند که عبارتند از مقابله مسئله مدار ومقابله هیجان مدار. در مقابله مسأله مدار، پاسخهای هیجانی و رفتاری افراد در جهت مدیریت یا تغییر منابع استرس به كار برده می شوند. در مقابله هیجان مدار افراد، راهبردهایی را به كار می برند كه پریشانی هیجانی آنها كه با موقعیتهای استرس زا در ارتباط است را مدیریت نمودهیا کاهش میدهد از سوی دیگراندلر1 و پارکر2 (1994) سه زمینه اصلی رفتارهای مقابلهای مساله مدار، هیجان مدار و اجتنابی را معرفی نمودند) کورباسون و همکاران2002).
پژوهش در مورد تاثیر برخی از سازههای روان شناختی مانند سازوکارهای دفاعی و راهبردهای مقابلهای که در بین اشکال گوناگون آسیب شناسی روانی میانجی میشوند در سازگاری روانشناختی مورد نظر قرار گرفتهاند. هم چنین ارتباط میان سلامت روانی، سازوکارهای دفاعی، پالایش و راههای مقابلهای (اریکسون و همکاران، 1996؛به نقل از نظام زاده، 1387) بررسی شده است. پژوهشگران دریافتهاند که سلامت روانی با چگونگی به کارگیری سازوکارهای دفاعی پذیرفته شده مانند پیش بینی، پالایش، شوخ طبعی وفرونشانی ارتباط داردبه طور کلی راههای مقابلهای و سازوکارهای دفاعی سبب کاهش آسیب پذیری در موقعیت استرس زا میشوند (میلی، 2001 ؛به نقل ازنظام زاده، 1387).
در تمام زندگیهای زن و شوهری اختلافاتی از کوچک تا بزرگ وجود دارد که برخی از اختلافات هر چند کوچک متاسفانه به طلاق ختم می‌شود. بیشتر اوقات ویژگیهای فردی باعث اختلاف میشوند و گاهی هیچ کدام از طرفین حاضر نیست که به خاطر حفظ بنیان خانواده خود را تغییربدهد. اگر ازدواج را قراردادی بین دو شخص برای زندگی مشترک بدانیم، این قرارداد همواره دائم نیست و گاهی بنا به دلایلی فسخ می شود. جریان فسخ قرارداد بین یک زوج را اصطلاحا طلاق می گویند (آزادی و همکاران، 1389). آمار طلاق در کشور روز به روز رو به افزایش است واین معضل بزرگ اجتماعی پایههای خانواده را فرو میریزد و به گونهای که در هیچ زمانی مانند حاضر بشر دچار انحلال کانون خانواده و آثار سوء ناشی از آن نبوده است. طبق آمار رسمیسازمان ثبت احوال در سال 1390 تعداد142841مورد طلاق در کشور به ثبت رسیده است که در مقابل آن 874792مورد ازدواج به ثبت رسیده است.این رقم نشان دهنده افزایش روزافزون آمار طلاق در کشور میباشد. . بر اساس آمار قوه قضائیه درتهران روزانه 2 هزار نفر به مراکز قضایی خانواده مراجعه میکنند که دراین میان 500پرونده قضایی با موضوع طلاق تشکیل می‌شود. براساس آمار ارائه شده طلاق در کشور ما سیری صعودی را طی میکند. لذا پژوهشگر درصدد بررسی عوامل موثر بررضایت زناشویی زوجین برآمده است. در حقیقت پژوهشگر حاضر بر آن است تا سهم سبکهای دفاعی و راهبردهای مقابلهای را بر رضایت زناشویی زوجین مورد بررسی قرار دهد.
